O‘zbekistonda 2025-yil may oyidagi inflyatsiya: narxlarning o‘sishi va oziq-ovqat inflyatsiyasining pasayishi
2025-yilning may oyida O‘zbekistonda iste’mol narxlari 1,5 foizga oshdi, bu esa aprel oyiga nisbatan inflyatsiyani sezilarli darajada tezlashtirsa-da, biroq yillik inflyatsiya pasayishni ko‘rsatdi.
Milliy statistika qo‘mitasi hisobotiga ko‘ra, may oyida oylik inflyatsiya darajasi aprel oyiga nisbatan ikki baravar yuqori bo‘ldi va 2024-yil iyun oyidan buyon maksimal darajaga yetdi. Yil boshidan beri narxlar 4,4 foizga oshdi va o‘rtacha oylik ko‘rsatkich 0,9 foizni tashkil etdi, bu ham o‘tgan yilgi darajadan yuqori (2023-yilning dastlabki besh oyida 0,7 foiz va 2024-yilda 1,1 foiz).
Shu bilan birga, yillik inflyatsiya 8,7 foizgacha pasaydi, bu so‘nggi 12 oydagi eng past ko‘rsatkichdir.
Bu 2024-yil may oyida energiya tariflarining oshishi natijasida yuzaga kelgan yuqori baza ta'siri tufayli sodir bo‘ldi.
Oziq-ovqat mahsulotlariga keladigan bo‘lsak, mavsumiy omillar tufayli ular aprel oyiga nisbatan 0,8 foizga arzonlashdi, bu esa umumiy narx darajasining pasayishiga yordam berdi. Yillik hisobda oziq-ovqat inflyatsiyasi 6,5 foizni tashkil etib, o‘tgan yilning may oyiga nisbatan 1 foizga oshdi.
Narxlarning eng ko‘p pasayishi sabzavot va dukkakli mahsulotlar orasida kuzatildi. Yangi hosil tushishi hisobiga ushbu tovarlar narxi 10,7 foizga arzonlashdi. Kutilganidek, bodring narxi 61 foizga, pomidor 27 foizga, karam esa 14 foizga arzonlashdi. Shu bilan birga, sabzi 15 foizga oshdi.
Bundan tashqari, may oyida tuxum (-4%), guruch (-0,5%), parranda go‘shti (-0,3−0,5%) va sut (-0,2%) arzonlashdi. Biroq shakar 2,2 foizga, o‘simlik yog‘i esa 4 foizga qimmatlashgan.
May oyida sanoat tovarlari narxi ham 1,7 foizga oshdi. Oxirgi 12 oyda ular 8,2 foizga oshgan. Aholi uchun suyultirilgan gaz 25 foizga, avtotransport uchun metan 27 foizga qimmatlashdi.
Pullik xizmatlar narxlarining o‘sishi inflyatsiyaning asosiy omili bo‘lib, bir oyda 5,9 foizga, bir yilda esa 15,9 foizga oshdi. Elektr energiyasi (o‘rtacha 18,8 foizga) va gaz (39,2 foizga) tariflarining oshishi eng katta ta’sir ko‘rsatdi.
Transport sohasidagi narxlar, asosan, avtomobil (+2,4 foiz) va temir yo‘l (+0,1 foiz) tashuvlarining qimmatlashishi hisobiga o‘rtacha 1 foizga oshdi. Biroq ichki aviaqatnovlar uchun tarif setkasining yangilanishi tufayli Uzbekistan Airways reyslariga chiptalar narxi 5,4 foizga arzonlashdi.
