️JSHSHIR (PINFL) nima va uni qanday aniqlash mumkin?

JSHSHIR: oddiy qilib aytganda o‘zi nima?

JSHSHIR - O‘zbekistondagi asosiy hujjatlardan biri: fuqarolarga pasport olayotganlarida beriladi. Biz buni tibbiy karta bilan taqqoslashimiz mumkin, lekin u ham tugash xususiyatiga ega. JSHSHIR esa inson umrining oxirigacha o‘zgarmaydi.

JSHSHIR nimani anglatadi

JSHSHIRning to‘liq nomlanishi quyidagi ma'nani bildiradi - jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami. Unga qarab, odamning jinsi, tug‘ilgan sanasi, shahar kodi, tartib raqami va nazorat raqamini o‘qish mumkin.

Pasportdagi JSHSHIRni qanday qilib bilish mumkin?

Bu juda oson, chunki u quyida ko‘rsatilgan tartibda joylashgan 14 ta o‘nli raqamlar ketma-ketligidan iborat:

2021-yil 1-iyuldan boshlab JSHSHIR davlat xizmatlarini ko‘rsatishda fuqaroning shaxsini tasdiqlovchi yagona identifikatorga aylandi.

Soliq organlarida soliq to‘lovchilarning hisobi ham shu sanadan boshlab JSHSHIR raqami bo‘yicha yuritiladi. Bank, ijtimoiy xizmatlar, uyali aloqa operatorlarida ro‘yxatdan o‘tish ham JSHSHIRga asosan taqdim etiladi. Shuning uchun hozir O‘zbekistondagi hayotni JSHSHIRsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Qolaversa bu fuqarolarga ham, chet elliklar va mamlakat hududida yashovchi fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarga ham tegishlidir.

Asosiysi, hujjat almashganidan keyin ham raqam o‘zgarmaydi. U umr bo‘yi amal qiladi, inson vafotidan so‘ng esa arxivga jo‘natiladi.

Qanday qilib JSHSHIRni pasport orqali bilish mumkin

1. JSHSHIRni bilish uchun biometrik pasportga qarash kifoya. Asosiy sahifaning pastki qismida 14 ta o‘nli raqamni ko‘rasiz. Bu sizning identifikatsiya raqamingiz hisoblanadi.
2. O‘zbekiston Respublikasining milliy pasportlari egalari JSHSHIRni elektron soliq xizmati saytida ko‘rishlari mumkin. Ammo buning uchun pasport seriyasi va raqami, tug‘ilgan sanasini kiritish kerak.  Agar siz soliq organlarida hisobda turmasangiz, shu yerning o‘zida masofadan turib soliq to‘lovchi sifatida ro‘yxatdan o‘tishingiz mumkin.

Bosqichma-bosqichli ko‘rsatma:

• "Barcha xizmatlar" bo‘limiga kiring;
• "Shaxsiy identifikatsiya" oynasini toping va "STIRni bilish" tugmasini bosing;
• pasport ma’lumotlarini kiriting va hujjat turini tanlang;
• "qidirish" tugmasini bosing;
• oldingizda STIR va JSHSHIR, shuningdek, berilgan sana va ro‘yxatdan o‘tgan joyingiz ko‘rsatilgan shakl ochiladi.

Istasangiz, ma’lumotlar varaqasini yuklab olishingiz va chop etishingiz mumkin.

ID kartadagi JSHSHIR

O‘zbekiston fuqarosining (yoki yashash guvohnomasiga ega bo‘lgan chet el fuqarosining) ID-kartasida JSHSHIRni  quyidagicha aniqlash mumkin:

1. ID kartaning old tomonida. JSHSHIR odatda rasm va ism ostida ko‘rsatiladi. U 14 ta raqamdan iborat.
2. Raqamli formatda. Agar sizda ID-kartaning elektron versiyasi yoki davlat xizmatlari portali mavjud bo‘lsa, JSHSHIRni shaxsiy kabinetdan ham topishingiz mumkin.

Bolaning JSHSHIRini qanday bilish mumkin?

Agar bolaning hozircha pasporti bo‘lmasa, lekin uning JSHSHIRini bilish kerak bo‘lsa, pasport stoliga yoki DXMga murojaat qilishingiz mumkin. Shuningdek, my.gov.uz sayti orqali bolaning JSHSHIRini bilib olishingiz mumkin.

Chet el fuqarosi JSHSHIRni qayerdan olishi mumkin?

Agar siz chet ellik bo‘lsangiz va JSHSHIR olishni istasangiz, avval kerakli hujjatlarni tayyorlab olishingiz lozim. Bular viza bilan pasport (agar kerak bo‘lsa) va mamlakatga kirishda olgan migratsiya kartangizdr.

Keyin yaqin atrofdagi soliq inspeksiyasi bo‘limiga boring. O‘zbekistonda JSHSHIRni berish bilan Davlat soliq qo‘mitasi shug‘ullanadi. Qaysi shaharda bo‘lishingizdan qat’i nazar, istalgan ofisga kelishingiz mumkin.

Joyida sizga ariza to‘ldirish uchun shakl taqdim etiladi. Odatda pasport ma’lumotlaringiz va aloqa ma’lumotlaringizni ko‘rsatishingiz kerak bo‘ladi.

Ariza berilgandan so‘ng JSHSHIR odatda joyida yoki bir necha kun ichida beriladi. Sizga raqamni elektron pochta orqali yuborishlari yoki qog‘oz shaklida berishlari mumkin.

Shuningdek, O‘zbekiston soliq xizmatining rasmiy sayti orqali onlayn ariza topshirish mumkin, ammo buning uchun mahalliy maslahatchi yoki yuristning yordami kerak bo‘ladi, chunki interfeys faqat o‘zbek tilida bo‘lishi mumkin.

JSHSHIR olish juda oddiy jarayon bo‘lib, ko‘pincha mehmonxonalar, yirik tashkilotlar yoki sizni taklif qilayotgan kompaniyada sizga yordam berishlari mumkin.

JSHSHIR masalalarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy bazaning barcha tafsilotlari bilan tanishishni istasangiz, quyida qonun hujjatlari ro‘yxati berimoqda. 

1. O‘zbekiston Respublikasining "Litsenziyalash, ruxsat berish va xabardor qilish tartib-taomillari to‘g‘risida"gi 2021-yil 14-iyuldagi O‘RQ-701-sonli Qonuni.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 6-iyuldagi "Korrupsiyaga qarshi murosasiz munosabatda bo‘lish muhitini yaratish, davlat va jamiyat boshqaruvida korrupsiyaviy omillarni keskin kamaytirish hamda ushbu jarayonga jamoatchilikni keng jalb qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PF-6257-sonli Farmoni.
3. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 22-apreldagi "Doimiy ro‘yxatga qo‘yish va turgan joyi bo‘yicha hisobga olish tartibini isloh qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PF-5984-sonli Farmoni.
4. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1999-yil 26-fevraldagi PF-2240-son Farmoniga 2-ilova. Chet ellik uchun O‘zbekiston Respublikasida yashash guvohnomasi, fuqaroligi bo‘lmagan shaxs uchun O‘zbekiston Respublikasida yashash guvohnomasi va fuqaroligi bo‘lmagan shaxs guvohnomasi to‘g‘risidagi nizom.
5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "Davlat pensiyalarini tayinlash jarayonini yanada soddalashtirish hamda pensiya va nafaqalarni fuqarolarga yetkazish tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida" 2021-yil 4-maydagi PQ-5102-son qarori
6. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 4-maydagi "Davlat pensiyalarini tayinlash jarayonini yanada soddalashtirish va fuqarolarga pensiya hamda nafaqalarni yetkazib berish tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PQ-5102-sonli qarori.
7. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 4-avgustdagi "Aholiga davlat ijtimoiy xizmatlari va yordam ko‘rsatish tartib-taomillarini avtomatlashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida"gi  PQ-4797-sonli qarori.
8. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 28-apreldagi "Raqamli iqtisodiyot va elektron hukumatni keng joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PQ-4699-sonli qarori.
9. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 30-oktyabrdagi "Aholiga elektron davlat xizmatlari ko‘rsatishda shaxsni identifikatsiyalash tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi 679-sonli qarori.
10. Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 28-sentyabrdagi "O‘zbekiston Respublikasida chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni ro‘yxatga olish tartibini soddalashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida"  593-sonli qarori.
11. Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 4-sentyabrdagi "Vakolatxona, filial yoki doimiy muassasa orqali faoliyat yuritayotgan yuridik shaxslar va tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirayotgan jismoniy shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni yig‘ish, qayta ishlash va saqlash mexanizmlarini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida" 539-sonli qarori.
12. Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 15-sentyabrdagi 728-son qaroriga 1-ilova "Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali to‘g‘risida"gi nizom.
13. Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 28-oktyabrdagi "O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va hisobga qo‘yish tizimini takomillashtirish to‘g‘risida" PQ-2646-sonli qarorini amalga oshirish chora-tadbirlari haqida" 2017-yil 9-fevraldagi 66-sonli qarori.
14. Vazirlar Mahkamasining 1996-yil 31-maydagi "O‘zbekiston Respublikasida jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqamini aniqlash tartibi to‘g‘risida"gi 200-sonli qarori.
15. O‘zbekiston Respublikasi Davlat Bojxona qo‘mitasining 2021-yil 19-iyuldagi "Bojxona yuk deklaratsiyasini to‘ldirish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomaga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida"  27773-6-sonli qarori.